REFORMA INNA NIŻ WSZYSTKIE czyli projekt USTAWY 2.0

Blisko trzy tysiące przedstawicieli środowiska akademickiego, gospodarki, biznesu oraz organizacji pozarządowych zgromadziło się w Krakowie, aby wziąć udział w Narodowym Kongresie Nauki, w dniach od 19-20 września w Centrum  Kongresowym ICE w Krakowie. Spotkanie to finalizowała ponad roczny etap przygotowań projektu reformy systemu nauki i szkolnictwa wyższego „To reforma, którą po pierwsze: postulowało – po drugie: zaproponowało w swoich głównych założeniach – i po trzecie: uczciwie i rzetelnie przedyskutowało samo środowisko akademickie.” – (J.Gowin)

Podczas tego wydarzenia Jarosław Gowin zaprezentował projekt reformy systemu szkolnictwa wyższego i nauki w Polsce, który powstał z inicjatywy oraz we współpracy ze środowiskiem akademickim. Jest to reforma inna niż wszystkie, ponieważ prace nad projektem trwały ponad rok, a wypracowana propozycja jest wciąż otwarta na uwagi zainteresowanych.

Nowe regulacje mają uwolnić potencjał i możliwości polskiej nauki, a także podnieść jakość kształcenia studentów i doktorantów. Opracowano również szczegółowy harmonogram wdrażania poszczególnych rozwiązań, który ma się rozpocząć od 1 października 2018 roku, a zakończyć w 2026 roku.

Projekt ustawy jest propozycją szerokich oraz podstawowych rozwiązań systemowych uwzględniających m.in. nowy model skutecznego zarządzania uczelniami, zmianę kształcenia doktorantów, nowe ścieżki kariery akademickiej, a także zwiększenie finansowania nauki i szkolnictwa wyższego w Polsce. Reforma porządkuje i ujednolica prawo o systemie szkolnictwa wyższego i nauki. Obecnie obowiązująca ustawa była nowelizowana kilkadziesiąt razy, a regulacje dotyczące systemu w wielu przypadkach były ze sobą niespójne. Projekt ten ma na celu:

• Zwiększenie autonomii uczelni – podniesieniem znaczenia statutu uczelni, a także zwiększeniem roli rektora. W rozwoju szkoły wyższej ma pomóc nowy organ – rada uczelni, która w ponad połowie będzie się składać z przedstawicieli otoczenia społeczno-gospodarczego. Uczelnia będzie oceniana jako całość, a nie jako poszczególne wydziały, co spowoduje wzmocnienie współpracy pomiędzy poszczególnymi dyscyplinami nauk oraz otworzy nowe możliwości.

• Nowy model kształcenia doktorantów  – wprowadza szkoły doktorskie, ale w dalszym ciągu utrzymanie systemu nauczania, w którym doktarant  ma obowiązek uczestnictwa w niewielkiej ilości zajęć a przede wszystkim samodzielnie ma opanować materiał i przygotować się do egzaminu. Każdy doktorant będzie miał zapewnione stypendium doktorskie, a także zostaną wdrożone projakościowe rozwiązania takie jak m.in. ocena śródokresowa,  ewaluacja szkół doktorskich czy jawność prac doktorskich.

• Zwiększone finanse – wprowadza istotną integrację strumieni finansowania, co zapewni dużo sprawniejsze zarządzanie przepływami finansowymi w samej uczelni, a tym samym znacznie uelastyczni wydatkowanie otrzymywanych środków, zostaną  uruchomione dodatkowe finanse na rzecz nauki i szkolnictwa wyższego. Dodatkowo w przyszłorocznym budżecie na naukę zostanie przeznaczony miliard złotych więcej niż w roku bieżącym.

• Rozwiązania dla studentów – projekt utrzymuje dotychczasowe prawa i przywileje studentów, takie jak m.in. zasadę bezpłatności studiów stacjonarnych w uczelniach publicznych, system stypendialny oraz zniżki jak np. 50% ulgi w opłatach za przejazdy publicznymi środkami komunikacji miejskiej. Dodatkowo reforma wprowadza nowe rozwiązania w zakresie realnej ochrony praw studenta – w miejsce dotychczasowego modelu zawierania umów student-uczelnia wprowadzony zostaje skuteczniejszy system sankcji dla uczelni za łamanie praw takich jak dokonanie zmiany w opłatach, czy zbyt późne wydanie dyplomu swojemu absolwentowi. 

Pełen zakres zmian, które wprowadza reforma systemu szkolnictwa wyższego i nauki znajdują się na stronie  www.konstytucjadlanauki.gov.pl.

Wyraź swoją opinię o nowej ustawie!
https://goo.gl/forms/2p6ITvp2mDBSdzjO2

Autor: Jolanta Franczak